Jean de Gorze

27. februar er minnedagen til St Jean av Gorze i den katolske kyrkja (men andre kjelder seier han døydde den 7. mars).  Kvifor er han interessant for meg akkurat no?  Jo, fordi denne munken frå Vandières, nord i det som i dag heiter Frankrike, var utsending frå kong Otto I til kalif Abd al-Rahman III i al-Andalus.  Og dette semesteret tar eg eit fag ved Høgskulen i Volda som handlar om dei 800 åra den sørlege delen av den iberiske halvøya (Spania og Portugal) var under muslimsk herredøme.

I  år 953 vart Jean sendt til Córdoba som ambassadør for kong Otto.  Han skulle ta med seg eit brev til kalifen.  Formålet var å få ein slutt på muslimske raid i det sørlege frankarriket.  Vel framme, fekk Jean slå seg ned i eit palass i Córdoba, men kalifen fekk han ikkje møta.  Grunnen til det, var at kalifen frykta at innhaldet i brevet var så direkte og tydeleg at det kunne oppfattast som blasfemi mot profeten Muhammad.  Og dersom kalifen hadde lese det, ville han føla seg tvungen til å dømma ambassadøren til døden. Derfor fekk han sin jødiske ambassadør Hasdai ibn Shaprut til å forhandla med Jean.  Han klarte å overtala Jean til å be om at Otto sende eit nytt brev, eit som var mindre fordømmande i ordlyden.  Jean skal ha sagt om jøden Shaprut at han aldri hadde møtt ein mann med eit så forfina intellekt.

Denne veka har eg arbeidd med å presentera ein artikkel om jødiske vitskapsmenn frå al-Andalus. Det var nemlig mange jødar som budde  på den iberiske halvøya på denne tida, fram til både muslimar og jødar blei kasta ut av riket i 1492, då dronning Isabella og kong Ferdinand erobra den siste resten av kongedømmet Granada.  Jødiske vitskapsmenn spelte ei viktig rolle i å overføra kunnskap om klassisk vitskap og filosofi til Europa.  Studiet er interessant også på den måten at eg får repetert ein del gammal kunnskap frå det førebuande filosofistudiet me hadde på teologistudiet.